İDEAL ÖĞRETMEN

Yazar Adı: Grigory Petrov

Basım Tarihi: Nisan 2015

Basım Sayısı: 12.baskı

Sayfa Sayısı: 75 sayfa
Yayınevi: Zafer Yayınları

Kitabın Vermek İstediği Ana Düşünce: Öğretmenlerin toplumun kalıplaşmış yaşantılarından uzaklaşıp, gelecek nesile ışık tutarak onların bir cevher olarak yetişmelerine yardımcı olması gerektiğidir.

Bu kitap Prof. Dr. S. A. Raçinski’nin,  Rusya’da 1880’li yıllarda ülkenin en iyi  üniversitelerin birinde genç ve gözde bir  Matematik Profesörü iken, üniversitedeki  görevinden istifa ederek doğduğu köye  bir ilkokul öğretmeni olmasını konu alıyor. Profesör Raçinski, Moskova  Üniversitesinde,  henüz genç sayılabilecek bir yaşta olmasına karşın, kaleme  aldığı kitaplarının birçoğu, Rusça’dan  Fransızca, Almanca ve İngilizce gibi  dillerde çevirileri yayınlanmış, bir  matematik profesörüdür. Raçinski bilim  aleminde büyük bir şöhret sahibi ve  yabancı memleket bilginlerinin  gözünde saygın bir kişidir.  Raçinski’nin yazdığı eserlerden de  anlaşılacağı üzere kendisinin güçlü bir zekaya, geniş ve derin bir bilgiye  sahip olduğu anlaşılmaktadır.Bir  eğitimci olan Raçinski, derslerini diğer eğitimcilerden farklı olarak  işlemektedir. Onun dersleri,  başkalarının yaptığı gibi kuru ve  cansız anlatım ile işlenmemektedir. Profesörün ruh ve fikir dünyası,  daima canlı, ders sunumları zevkli  ve heyecanlıdır.

1880’li yıllarda Moskova Üniversitesinin bütün öğrencileri ve öğretmenleri yani okumuş kesimi büyük bir şaşkınlık yaşamaktaydı. Üniversitenin en genç profesörlerinden olan Matematik Profesörü S. A. Raçinski, üniversitedeki kürsüsünden, istifa edip ayrılmıştır. Doğduğu köy olan, Rusya’nın Smolenska Eyaleti’nin Tatevo Köyü’nde öğretmenliğe atanması için Eğitim Bakanlığı’na dilekçe vermiştir.

Profesörün arkadaşları, kendisinin bu kararı almasına tepkiler göstermiştir. Profesörün arkadaşı olan diğer profesörler, arkadaşlarının aklını kaçırmış olduğunu düşünmektedirler. Profesörde bu eleştirilere karşılık olarak şunları söylemiştir: ”Beyler! Hata ediyorsunuz! Ben sizin sandığınız gibi, engin bilgilerimi ve büyük yeteneğimi fırlatıp uçuruma atmaya gitmiyorum. Ben bu bilgilerimle halkın arasında gizli kalmış yeni yetenekleri keşfetmeye, onları bulup çıkarmaya gidiyorum.”
(sayfa:17)

Raçinski, idealleri amacıyla köyüne döndüğünde ona hiç kimse maddi ve manevi yardımda bulunmamıştır. O zamanın Eğitim Bakanı Kont Deliyanof, Raçinski’nin köy öğretmenliğine atanması için vermiş olduğu dilekçeyi görünce şöyle söylemiştir: “Ne? Raçinski köy öğretmeni mi olmak istiyor? Bu adam delirdi mi? Eğer ben onu çocukluğundan beri tanımamış olsaydım, bu adam halkı devlete karşı ayaklandırmak istiyor, derdim. Fakat ben Raçinski’yi tanırım. Onun  siyasetle filan bir ilişkisi yoktur. O barış adamıdır.”(sayfa:27-28)

Yeni köy öğretmenini bütün çiftlik ve arazi sahipleri soğuk bir şekilde karşılarlar. Köylüler, Raçinski’nin köylülerin ahlakını bozmaya geldiğini, köylülerin bilimle işlerinin olmayacağını, halkın okumak istemediğini, bir öğretmen olmadan da topraklarını ekip biçmeyi bildiklerini Raçinski’ye söylerler.

Sadece Tatevo köylüleri değil, Tatevo civarındaki diğer köylerin halkı da Raçinski’yi, bu çiftlik sahiplerinden farklı bir şekilde karşılamamışlardır. Köylüler senelerce aşağılanma ve aldatılma ile karşılaştıkları için insanlara karşı güvenleri kalmamıştır. Aralarına yeni katılan insanlara karşı köylüler şüphe ile yaklaşırlar. Onların bu şekilde davranmasının sebebi, Rusya’da yüzlerce yıldan beri halkın kölelik ve sefalet içinde hayatlarına devam etmesinden kaynaklanmaktadır.

Tatevo’lular, köylerinde yetişmiş, daha sonra Moskova Üniversitesi’nde büyük bir bilim adamı olan Raçinski’nin köylerinde öğretmenlik yapmak için gelmesini duyup çok şaşırmışlardır. Raçinski, köyüne döndükten sonra köylüleri toplamış ve köyün çocuklarını okutmak istediğini söylemiştir. Buna karşılık köylüler ona verecek fazla paralarının olmadığını dile getirmiştir. Bunun üzerine Raçinski şöyle der: ”Fakat ben sizden hiçbir ücret istemedim! Ben yalnız size hizmet etmek istiyorum.” (sayfa:34) Bunun üzerine köylüler ne kadar inanmasa da çocuklarını okutmasına izin verirler.

Raçinski, köyde açtığı okulda kendine özgü bir metot ile eğitime başlar. Köy okulunun binası büyük ve aydınlıktır. Bir zamanlar bu okulun yapımında Raçinski’nin babası kendisine ait ormandan ağaç kesilip kullanılmasına izin vermiştir. Zamanında çok güzel olan bu bina kullanılmadığı için bakımsız kalmıştır. Okula daha önceden devam eden ve yeni kayıt yaptıran öğrenciler, öğretmenin ders kürsüsünün tertemiz olduğunu, üzerinde masa örtüsü olduğunu ve köşesinde bir çiçek saksısının olduğunu görürler.

Raçinski’ye öğrencileri dersin işlenmesi ile ilgili sorular sorar ve Raçinski bu derste dersin tanışma ile geçeceğini söyler. Kürsünün çekmecesini çeker ve içinden ağır ve sert bir şey çıkarır. Öğrencileri bunun demir gibi ağır bir şey olduğunu ifade ederler. Raçinski bu maddenin demir olduğunu onaylayıp demir hakkında bilgiler verir.

Daha sonra Raçinski, çekmeceden tenekeden yapılmış bir kuş çıkarır, öğrencileri bunu inceler ve o şöyle der: ”İşte gördünüz oyuncak bir zamanlar, size az önce gösterdiğim işlenmemiş o demir madeni gibiydi. Ama şimdi bir kuş olmuş, yürüyor ve ötüyor. Siz buna ne dersiniz? ” diye sorar. Okula yeni başlayan bir kız “Amca sen sihirbazsın!” der. Raçinski ciddiyetini bozmadan: “Evet, ben bir sihirbazım, fakat bu ham demir madeninden kuş yapan adam da bir sihirbazdır. Bunu yapan sihirbaz ben değilim. Yeryüzünde pek çok sihirbazlar vardır. Bu dünyada her kim arzu ederse, kendi sanatında bir sihirbaz olabilir.”(sayfa:39-40)

Öğrencileri Raçinski’nin ders anlatımını çok severler ve teneffüste bile yanından ayrılmazlar. Öğrencileri ile konuşurken, Raçinski kürsüsünü örnek gösterir ve temizlikten bahseder. Bunun üzerine öğrenciler okulunun çevresini temizlemeye başlarlar. Çocuklar aşkla ve şevkle çalışırlar ve okulun çevresini tertemiz yaparlar.

Raçinski, köyünde aylarca ve yıllarca çalışır. Raçinski köylülere yönelik yaptığı her girişimde maalesef her zaman başarılı olamamıştır. Kendi gayret ve ideali ne kadar büyük olsa da, aşılması gereken problem ve zorluklar da bir o kadar zordur. Bazı yanlışlıklar köy halkının içine öylesine işlemiş ki, sanki büyük bir kısmı doğuştan hastalıklıydı. Köylülerin alkol alışkanlığı Raçinski’yi rahatsız eder. Bunun için Raçinski, çeşitli tıp ve hukuk kitapları okur. Bir sözünde Raçinski şöyle ifade etmektedir: “Bataklık bir zemin üstüne dayanıklı ve büyük binalar yapılamayacağı gibi, genellikle alkolik ve ayyaş olan bir milletin de hayatında kalıcı bir düzen sağlamak mümkün değildir.”(sayfa=51) Raçinski bu kadar zararlı olan alkolün kullanılmaması için birtakım şeyler düşünmektedir. Bu düşüncesini gerçekleştirmek için, eski ve yeni öğrencilerinin arasında uyanık, çalışkan bir neslin yetişmesine önderlik ve aynı zamanda öğretmenlik etmiştir.

Aradan on yıldan fazla geçmiş ve Raçinski, iki defa son sınıf öğrencilerine diploma vermiştir. Bu süre zarfında da karşısına gelen zorluklarla mücadele etmeye çalışmıştır. Ne kadar sıkıntılar çekmiş olsa da elde etmiş olduğu bu meyvelerden zevk duymaktadır. Yetiştirdikleri öğrencilerin gelişmelerini görmek onu mutlu ediyordu.

Çocuklar okula ilk kez başladıklarında, ürkek ve çekingen bir şekilde davranarak zorla konuşurlardı. Fakat Raçinski bunlarla altı ay ya da bir sene uğraştıktan sonra çocuklar açılır, ahlaklı, terbiyeli bir tavır takır, dilleri düzelir ve gözleri parıldar.

Raçinski’nin okullarında her gün birtakım oyunlar oynanır ve bu oyunlar sadece futbol türünden oyunlar değildir. Bu oyunlar çeşitli beyin ve zihin sporlarını içermektedir. Teneffüs ve dinlenme zamanlarında çocuklar öğretmeninin etrafına toplanır ve matematik ile ilgili bazı problemler çözerlerdi.

Raçinski öğretmenliğinin ilk yıllarında kendisini hayran bırakan üç erkek ve üç kıza rastlar. Bunlardan birisi, Bogdanof isimli bir çocuktu ve bu çocuk hobi olarak arkadaşlarının resimlerini yapıyordu. Güzel sanatlar akademisinin usta sanatçıları gibi güzel resimler yapıyordu. Bu durum Raçinski’nin gözünden kaçmamıştır. Kabiliyetli çocuklardan bir diğeri, Zabolotni köyünden gelen Bogdanof isimli bir çocuktur. Bu çocuğun kabiliyeti de kimya alanındaydı. Bu çocukları ayırt etmek için Bogdenof Bielski diğerine de Bogdanof Zabolotni derlerdi.(Not: Kitapta yer alan resimlerin tamamı, Bogdanof Bielski tarafından yapılmıştır.) Raçinski’nin on senelik öğretmenlik hayatı boyunca yetişen bu gençler Moskova ve Petrograd Üniversitelerinde “Tatevolular” olarak ün yapmış ve çok önemli yerlere gelmişlerdir.

Çarlık Rusya’sının idaresi ihtilalcilerin eline geçmesi üzerine her tarafta takipler ve sorgular olmaya başlamış ve böylece Çarlık Rusya’sı yıkılmıştır. Bu ihtilaller sırasında Raçinski’nin öğrencilerinden bir kısmı ağır kayıplar yaşamış ve bir kısmı da ölmüştür.